การเลือกหัวฉีดสเปรย์สำหรับงานเกษตร: วิธีเลือกใช้งานให้เหมาะสม คุณสมบัติและข้อดี

ทำไม “หัวฉีดสเปรย์” คือหัวใจของงานพ่นในเกษตร

หัวฉีดกำหนด ขนาดหยด (droplet size), รูปทรงลำสเปรย์, พื้นที่ครอบคลุม, และ ความเสี่ยงฟุ้งกระจาย (drift) ต่อพืช–คน–สิ่งแวดล้อม เลือกถูก งานพ่นจะ แม่นยำ ประหยัดสาร ลดของเสีย และปลอดภัย; เลือกผิด เสียสาร เปียกไม่ทั่ว ฟุ้งกระจาย และเสี่ยงไฟโตท็อกซิก (พืชไหม้ยา)

ประเภทหัวฉีดยอดนิยมและงานที่เหมาะ

• กรวยกลวง (Hollow Cone): ละออง ละเอียดมาก–ละเอียด กระจายรอบวง เหมาะ พ่นแมลง/เชื้อรา บนผิว–ใต้ใบบางชนิด ใช้กับ แรงดันสูงกว่าเล็กน้อย ให้ละอองแตกดี

• กรวยเต็ม (Full Cone): หยด กลาง–หยาบ กระจายเต็มวง เหมาะ พ่นปุ๋ยทางใบ/เคลือบผิว ต้องการเปียกทั่ว ๆ

• พัดแบน (Flat Fan): แผ่นพัดกว้างสม่ำเสมอ เหมาะ บูมสเปรย์ในแปลง ทั้งยาฆ่าแมลง/เชื้อรา/ปุ๋ยทางใบ เลือกมุมพัด 80–110° ให้ซ้อนทับพอดี

• พัดแบนลดฟุ้ง (Low-Drift / Air-Induction Flat Fan): ใช้ช่องอัดอากาศ (Venturi) ให้หยด หยาบ–หยาบมาก ลด drift เหมาะ ยาฆ่าวัชพืช และงานใกล้แนวกันชน

• ละอองฝอย/มิสต์ (Micro/Mist): หยด ละเอียดมาก ใช้ โรงเรือน/เพาะชำ/เพิ่มความชื้น; กลางแจ้งระวัง drift

• สเปรย์แบบสตรีม/สายน้ำ (Stream/Jet): สำหรับ ใส่ปุ๋ยน้ำเฉพาะจุด หรือหยดลงร่อง ลดสัมผัสใบ

ขนาดหยด (Droplet Size) & Drift: กฎจำง่าย

• ละเอียดมาก–ละเอียด (VF/F < ~250 µm): เคลือบผิวดี เข้าซอกใบเก่ง เหมาะแมลง/เชื้อรา แต่ เสี่ยงฟุ้งสูง

• กลาง–หยาบ (M/C ~250–450 µm): สมดุลการเคลือบกับ drift เหมาะงานทั่วไป

• หยาบมาก–หยาบสุด (VC/UC > ~450 µm): ลด drift ดีเยี่ยม เหมาะยาฆ่าวัชพืชพื้นล่าง/ริมแนวกันชน

บทสรุป: ศัตรูพืชบนใบ/ซอกใบ → หยดเล็ก | วัชพืชพื้นล่าง/ริมแปลง → หยดใหญ่/ลด drift

แรงดัน–อัตราการไหล–สีหัวฉีด: เลือกยังไงให้ตรงสูตร

• แรงดัน (bar): ส่วนใหญ่บูมสเปรย์ 2–3.5 bar; กรวยกลวง/มิสต์อาจต้องสูงกว่านี้เพื่อให้แตกละออง

• อัตราการไหล (L/min): อ่านจากสเปคหัวฉีดที่แรงดันอ้างอิง (เช่น 3 bar) แล้ว คาลิเบรต ให้ได้ปริมาณ/ไร่ตามสูตรยา

• รหัสสี ISO: บอกอัตราการไหลมาตรฐานที่ความดันอ้างอิง (เช่น สีฟ้า/เหลือง/แดง ฯลฯ) → สีเดียวกันคนละแบรนด์ไหลใกล้เคียงกัน (ดูตารางผู้ผลิตประกอบ)

• มุมพ่น (°): 80–110° สำหรับบูม 50 ซม. ให้ลำซ้อนทับพอดี; แถวต้นไม้ปรับมุมแคบลงเพื่อเข้าพุ่ม

วัสดุหัวฉีดและความทนทาน

• พลาสติกโพลีเมอร์คุณภาพ: น้ำหนักเบา คุ้มราคา เหมาะพ่นทั่วไป

• สเตนเลส/ทองเหลือง: แข็งแรง ทนกัดกร่อน/อุณหภูมิ

• เซรามิก: ทนสึกยอดเยี่ยม เมื่อพ่นสารแข็ง/ผงเปียก ใช้หนักคุ้มระยะยาว

วิธีเลือกหัวฉีดให้เหมาะ “ตามงาน”

1. ยาฆ่าแมลง/เชื้อรา → กรวยกลวง/มิสต์ หยดเล็ก (F–VF) เน้นเคลือบผิว–ใต้ใบ ตั้งแรงดันให้แตกละอองสม่ำเสมอ

2. ยาฆ่าวัชพืช → พัดแบนลด drift / Air-Induction หยดใหญ่ (C–VC) ลดฟุ้ง ปกป้องพืชหลัก

3. ปุ๋ยทางใบ → กรวยเต็ม/พัดแบน หยดกลาง–หยาบ เคลือบทั่วแต่ไม่ไหลหยด

4. โรงเรือน/เพาะชำ/ปรับความชื้น → มิสต์/ไมโคร เน้นละอองละเอียด สภาพควบคุมลม

5. พุ่มไม้/ไม้ผล → รวมหลายชนิด ใช้ กรวยเต็ม/กรวยกลวง ปรับหัวหมุน/หลายหัวให้เข้าพุ่ม

ขั้นตอนคาลิเบรต (Calibration) ให้ปริมาณถูกต้อง

1. ตั้งความเร็วเดิน/วิ่ง ของเครื่องพ่นให้คงที่ (เช่น 5–6 กม./ชม.)

2. กำหนดอัตราไหล/ไร่ จากฉลากยา (เช่น 100–200 ลิตร/ไร่)

3. เลือกหัวฉีดตามตารางผู้ผลิต ให้ไหล/หัวตรงกับเป้าหมายที่แรงดัน 2–3 bar

4. ทดสอบไหลจริง จับเวลา 1 นาที/หัว ควรต่างจากสเปคไม่เกิน ±10%

5. ปรับแรงดันหรือเปลี่ยนหัว จนได้ปริมาณต่อไร่ตามสูตร

6. ตรวจสึกกร่อน: หัวที่ไหลเกิน +10% ถือว่า “สึก” ควรเปลี่ยนทันที

ความปลอดภัยและคุณภาพงานพ่น

• PPE ครบ: หน้ากากกรองสาร, ถุงมือ, แว่น, เสื้อแขนยาว

• ลม–อุณหภูมิ–ความชื้น: ลมแรง/อากาศร้อนจัด → เพิ่มหยดให้ใหญ่ขึ้น/เลื่อนเวลา

• แนวกันชน (Buffer): ใช้หัวลด drift ใกล้แหล่งน้ำ บ้านคน หรือพืชไวต่อสาร

• pH น้ำ: น้ำด่าง/กรดจัดทำให้สารเสื่อม ปรับ pH ตามฉลากก่อนผสม

• ทำความสะอาดหลังพ่น: ล้างถัง–ท่อ–หัวฉีด ป้องกันคราบ–การอุดตัน

FAQ: คำถามที่พบบ่อย

ถาม: จะรู้ได้อย่างไรว่าหัวที่ใช้อยู่ “สึก” แล้ว?
ตอบ: วัดอัตราการไหล 1 นาทีเทียบสเปค หาก มากกว่า +10% ให้เปลี่ยนหัวใหม่ทันที ลดการใช้สารเกินจำเป็น

ถาม: พ่นยาฆ่าวัชพืชแล้วฟุ้งโดนพืชหลัก ควรแก้ยังไง?
ตอบ: เปลี่ยนเป็น หัวพัดแบนลด drift/air-induction ใช้หยดใหญ่ขึ้น ลดแรงดันลงเล็กน้อย และเว้น แนวกันชน

ถาม: พ่นโรค/แมลงให้เข้าซอกใบ ทำไมไม่ค่อยอยู่?
ตอบ: ใช้หัว กรวยกลวง/มิสต์ เพิ่มแรงดันเล็กน้อยให้แตกละอองละเอียด และ ลดความเร็วเคลื่อนที่ เพื่อเวลาเกาะใบมากขึ้น

ถาม: ควรตั้งแรงดันเท่าไร?
ตอบ: บูมสเปรย์ทั่วไปเริ่มที่ 2–3.5 bar, กรวยกลวง/มิสต์อาจสูงกว่า—แต่ยึดตารางผู้ผลิต + ทดสอบจริงในแปลง

ถาม: ใช้น้ำบาดาลกระด้าง หัวตันบ่อย ทำอย่างไร?
ตอบ: เพิ่มขั้น กรองละเอียด และพิจารณา ปรับ pH/ใช้ RO/Softener สำหรับงานที่ต้องละอองละเอียดมาก

ต้องการ หัวฉีดสเปรย์ที่ตรงงานจริง พร้อมแผนคาลิเบรตและอุปกรณ์กรองครบชุด?
ติดต่อทีม MR. THAI WATER เราช่วยคัดหัวฉีด กรวยกลวง/กรวยเต็ม/พัดแบน/ลด drift/มิสต์, คำนวณ อัตราการไหล–แรงดัน–ความเร็วเดิน, จัด ชุดกรอง–วาล์ว–มาตรวัด และให้ ตารางคาลิเบรต สำหรับแปลงของคุณโดยเฉพาะ

• แจ้ง ชนิดพืช/ศัตรูพืช/พื้นที่ (ไร่)/เครื่องพ่น/คุณภาพน้ำ

• รับ สเปคแนะนำ + BOQ + ใบเสนอราคา พร้อมคำแนะนำการใช้งานภาคสนาม